Tijdens deze mindfulness oefening zien we negatieve gedachten als een zwarte trein. Soms komt er een zwarte trein voorbij en stappen we zonder bewust te zijn op deze trein. Zo kan het gebeuren dat we voor lange tijd in deze trein zitten. Met andere woorden, we blijven zo in ons negatieve denken hangen, dat we pas na een lange rit plots bewust worden hoeveel tijd we eigenlijk al verzonken zijn in negatief denken. We zitten al enige tijd in de zwarte trein, zonder het in de gaten te hebben.
De Mindfulness Oefening:
Wat we soms doen als we bewust worden van ons negatieve denken, is proberen het denken te stoppen. We proberen eigenlijk voor de trein te gaan staan en deze tegen te houden. Dit kost niet alleen veel energie, maar het werkt meestal averechts. De trein lijkt soms nog meer vaart te maken (probeer maar eens een minuut niet aan iets te denken).
Mindfulness leert allereerst om bewust te worden van het feit dat je in een zwarte trein zit. Met andere woorden, je kunt bewust van het feit dat je negatieve gedachten hebt. Zodra je hier bewust van wordt, kun je uit het denken stappen. Uit het denken stappen kan bijvoorbeeld door even terug te komen bij je ademhaling of je weer te concentreren op dat waar je nu mee bezig bent. Omdat zwarte treinen vaak donker en/of beangstigend zijn, nemen we ze veel te vaak serieus. We denken en geloven dat ze waar zijn. Mindfulness leert om te zien dat het maar een gedachte is. Het is maar een trein die ook weer vanzelf voorbij gaat als je er niet teveel waarde aan hecht.
Belangrijk bij zwarte treinen
Belangrijk is dat zodra je bewust bent dat je in een zwarte trein zit, je deze trein niet veroordeelt. Het is verleidelijk om kwaad te worden op deze trein (“nu ben ik verdomme alweer een half uur zo negatief aan het denken!”). Door te oordelen stap je in feite weer gelijk op een nieuwe zwarte trein. Probeer dus niet je denken te veroordelen als slecht, ongepast of wat dan ook. Het is genoeg om het op te merken en weer vriendelijk terug te keren naar het huidige moment.
Witte treinen
De kernboodschap van positieve psychologie is om in plaats van alleen aandacht te besteden aan de zwarte, negatieve treinen in je hoofd, aandacht en tijd te besteden aan het creëren van witte treinen. Een voorbeeld van een witte trein is bijvoorbeeld dankbaarheid. Stil staan bij wat er wel goed is in je leven of bewust nadenken over alles wat je tot nu toe bereikt hebt. Een ander voorbeeld van een witte trein is stil staan bij wat jij belangrijk vindt in het leven of denken over hoe de best mogelijke versie van jezelf er in de toekomst uit zou kunnen zien. Het zijn allemaal vormen van positief denken, oftewel bewust witte treinen bouwen en laten rijden.
Een valkuil kan zijn als men witte treinen gaat creëren om uit de zwarte trein te komen. Eigenlijk probeer je dan de zwarte trein te stoppen (dus strijd) met een witte trein. De witte trein heeft dan als taak de zwarte trein te verdrijven. Dit is echter wel iets wat we vaak als advies krijgen van anderen: “Je moet niet negatief denken, je moet positief denken!”
Beide treinen zijn onderdeel van het leven. Er zullen altijd zwarte treinen voorbij blijven komen, dat is niet erg. Zolang je ziet dat de zwarte trein maar een gedachte is en je niets hoeft met deze trein (je hoeft er niet in te blijven zitten of deze serieus te nemen), blijft de zwarte trein wat het is: een zwarte trein. Pas als we de zwarte trein weg willen, en ons gaan verzetten er tegen, of de trein heel serieus nemen, worden zwarte treinen problematisch. Ze kunnen dan een bedreiging worden en veel van onze tijd in beslag nemen. We rijden dan vaak dezelfde rondjes (soms op hoog tempo) in de zwarte trein. Daar komen we in een volgende mindfulness exercise ook nog op terug.
Er komen telkens opnieuw dezelfde negatieve gedachten terug en ons denken is alles behalve constructief of functioneel. De ruimte, tijd en energie die ontstaat door uit de zwarte trein te stappen en deze te leren observeren zonder oordeel, kan gevuld worden met het schenken van aandacht aan dit moment en het bewust creëren van witte treinen.
Met dank aan Hugo Alberts en Mindfulness Extended.com.
Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
