De Positieve Psychologie wordt wel beschreven als gelukswetenschap. Het is het wetenschappelijk onderzoek naar wat ons gelukkig maakt. Aan de basis van dat idee ligt het begrip “geluk”. Wat bedoelen we nu eigenlijk als we het daar over hebben? Gaat het alleen over een goed gevoel, of is er meer te zeggen over geluk?
Is geluk alleen een goed gevoel?
Martin Seligman, een van de bekendste wetenschappers uit de positieve psychologie, schrijft al jaren over geluk. In een van zijn eerste boeken ging hij vooral in op geluk als gevoel. Hij gaf aan dat geluk niets meer en niets minder is dan een prettig gevoel. In zijn nieuwste boek komt hij hier echter op terug. Natuurlijk doen we af en toe wel iets om ons goed te voelen. Bijvoorbeeld door een film te kijken of een massage te nemen. Het streven naar een goed gevoel stuurt echter niet al ons gedrag. Seligman geeft aan dat hij niet naar de piano-uitvoeringen van zijn jongste dochter gaat omdat hij ze zo mooi vindt. Hij is daar omdat hij het ziet als zijn taak als ouder om dergelijke uitvoeringen bij te wonen.
Wat is geluk dan wel? Seligman noemt vijf kenmerken van geluk:
- Positieve Emotie: een goed gevoel hebben. Je ziet dat dit wel één van de onderdelen van geluk is. Er zijn echter nog vier andere onderdelen.
- Flow: dit is het volledig opgaan in je werkzaamheden.
- Relaties: hiermee bedoeld Seligman niet alleen romantische relaties, maar ook vriendschappen en kennissen. Het gaat hier, met andere woorden, over de omgang met anderen.
- Betekenis: het gevoel dat het leven zin heeft. Dat je een bezigheid hebt die op een positieve manier bijdraagt aan de wereld.
- Vaardigheid: het ontwikkelen van onze vaardigheden is wat veel mensen motiveert. Het experimenteren met nieuw gedrag en het verder ontwikkelen van bestaande vaardigheden is een belangrijke drijfveer.
Sonja Lyubomirsky, een andere bekende naam uit de positieve psychologie, geeft aan dat de twee verschillende theoriën over wat geluk is, wellicht met elkaar te verenigen zijn. Ze stelt voor om de bovenstaande vijf punten te zien als bouwstenen van geluk. Als je aandacht besteedt aan de bovenstaande onderdelen, zul je je waarschijnlijk prettiger voelen. Uiteindelijk geeft ook Seligman aan dat het bezoeken van de piano-uitvoering van zijn dochter hem wel een goed gevoel geeft. Het uitoefenen van zijn taak als ouders geeft hem met andere woorden ook een zekere voldoening.
Streven naar geluk
Het is echter ontegenzeggelijk waar dat de theorie van Seligman meer handvaten geeft voor ons streven naar geluk. Als je aanneemt dat geluk alleen maar het hebben van een plezierig gevoel is, zul je wellicht vooral geneigd zijn om vooral aandacht te besteden aan “hedonistische” bezigheden. Dit zijn lichamelijk genietingen zoals lekker eten, seks, drugs en ontspanning. Seligman maakt duidelijk dat dit niet de enige en ook niet de beste manier is om naar geluk te streven.
In een eerder artikel heb ik al betoogd dat werk een belangrijke bron van geluk is. Als je niet werkt heb je veel minder kansen om je vaardigheden te ontwikkelen, om flow te voelen en om relatie met anderen aan te gaan. Iets anders is je inzetten voor een hoger doel. Ook dat geeft je kansen om vaardigheden te ontwikkelen, relaties aan te gaan, flow te voelen en betekenis te krijgen. Wellicht is het niet altijd direct plezierig op het moment zelf, maar desalniettemin kan het op lange termijn wel bijdragen aan een goed gevoel.
Daarnaast maakt Seligman goed duidelijk dat geluk een combinatie is van een aantal factoren. Als je alleen maar bezig bent met het bereiken van een hoger doel en niet af en toe ook aandacht aan je eigen behoeften geeft, zul je waarschijnlijk niet optimaal gelukkig zijn. De theorie maakt duidelijk dat een goede balans tussen bepaalde onderdelen van het leven cruciaal is in ons streven naar geluk.
Het boek waarin Seligman dit alles bespreekt is, zoals gewoonlijk bij hem, veel te wetenschappelijk en te weinig praktisch om een goed zelfhulpboek te zijn. Over de verschillende van de vijf stappen is echter veel te lezen. Wie aan zijn geluk wil werken, doet er goed aan om zich op één van deze punten te ontwikkelen.
Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
