De basis van goede teams

De bom barst binnen je team. Veel te laat ontdek je dat een teamlid met een probleem zit bij een project. Al weken. En jij wist van niets. Als hij het direct met je had besproken, hadden jullie het kunnen oplossen. Nu zijn de consequenties veel groter. Gefrustreerd vraag je waarom hij niet direct om hulp heeft gevraagd. Je krijgt geen antwoord, maar kunt het raden: hij durfde niet.

De kracht van kwetsbaarheid

Niet durven vragen om hulp, niet durven uitspreken van problemen, geen weerwoord durven geven of geen fouten durven erkennen… Het zijn allemaal signalen dat er iets in het onderlinge vertrouwen niet goed zit. Het laat zien dat iemand zich niet veilig genoeg voelt om zich kwetsbaar op te stellen. En dat is een probleem. Je moet tegen je collega of leidinggevende durven zeggen dat je iets lastig vindt, dat iets niet goed gaat of dat je je zorgen maakt. Dat lucht niet alleen op, maar is zelfs noodzakelijk om problemen effectief aan te pakken. En daar profiteer niet alleen jij of jouw collega van, maar het hele team. Doe je het niet? Dan belemmer je niet alleen jezelf, maar ondermijn je ook belang en functioneren van het team.

Wat is vertrouwen?

Met andere woorden: vertrouwen is essentieel om met elkaar te kunnen groeien en resultaten te bereiken. Maar wat ís vertrouwen eigenlijk? En hoe ontstaat het? De Amerikaanse hoogleraar Brené Brown onderzocht hoe vertrouwen in de praktijk werkt. Aan de hand van veel gesprekken ontdekte ze dat mensen vertrouwen niet koppelen aan één eigenschap of moment. Het ontstaat door een aaneenschakeling van kleine dingen. Die keer dat je collega vroeg hoe het gaat toen er privé iets speelde. Dat moment waarop je teamleider het voor je opnam in een lastige bespreking. Of toen je collega bijsprong, zodat jij jouw deadline haalde. Of die keren dat je even bij iemand je hart kon luchten, die daar vervolgens discreet mee omging. Al deze korte momenten van verbinding laat het vertrouwen groeien.

Zo kun je het teamvertrouwen vergroten

Je wint vertrouwen door herhaaldelijk te laten zien dat je ook écht te vertrouwen bent. Dat betekent dat je het niet kunt afdwingen, maar dat je er wel aan kunt werken. Brown ontdekte zeven voorwaarden voor vertrouwen en bracht deze samen in het acroniem BRAVING: Boundaries, Reliability, Accountability, Vault, Integrity, Non-judgement en Generosity. Zijn alle kenmerken in een team aanwezig? Dan is er een sterke basis voor vertrouwen.

Boundaries (Grenzen)

Wanneer is iets oké en wanneer niet? Wat vindt iemand wel of niet prettig? Vertrouwen betekent dat je erop kunt rekenen dat iemand niet over jouw grenzen gaat en jij niet over die van de ander. Door erover te praten, weet je waar iedereen staat en kun je elkaars grenzen respecteren. 

Reliability (Betrouwbaarheid)

Kunnen mensen op jou rekenen? Maak je beloftes waar? En durf je ook ‘nee’ te zeggen als dat nodig is? Dan zullen mensen je als betrouwbaar zien. Je kunt aan betrouwbaarheid werken door eerlijk te zijn, door realistisch te zijn en door soms ook ‘nee’ te durven zeggen.

Accountability (Verantwoording)

Fouten maken is menselijk. Een belangrijk onderdeel van vertrouwen, is het durven toegeven wanneer je fout zit. Probeer het niet te verbergen, maar benoem het en los het op. Geef ook de ander de ruimte om fouten te kunnen maken. Reken elkaar niet af, maar maak het goed, aanvaard excuses en ga weer samen verder.

Vault (Discretie)

Vault betekent letterlijk ‘kluis’. Het gaat over discreet zijn. Houd je vertrouwelijke informatie ook écht voor je? Praat je niet over anderen als ze er niet bij zijn? Roddelen is funest voor het vertrouwen in een groep. Merk je dat er over elkaar wordt gesproken? Spreek elkaar erop aan.

Integrity (Integriteit)

Bij integriteit gaat het om het goede doen, óók als niemand meekijkt. Niet kiezen voor dat wat leuk, snel of makkelijk is, maar voor dat wat juist is. Zo laat je zien dat je handelt vanuit jouw waarden. Ook hierbij geldt: niet-integer gedrag los je op door elkaar (respectvol) te confronteren.

Non judgment – Onbevooroordeeld

Ga je echt open een gesprek in? Of heb je vooraf al je mening klaar? We zijn geneigd om te denken dat vertrouwen betekent dat je altijd voor elkaar klaarstaat. Maar wat als de ander niet om hulp dúrft te vragen, omdat jij het toch wel ‘beter weet’? Alleen als hulp wederkerig en oordeelvrij is, kan vertrouwen ontstaan.

Generosity – Grootmoedig

Ga uit van de goede intenties! Geef iemand het voordeel van de twijfel. Wees dankbaar in plaats van achterdochtig. En trek niet zomaar je conclusies als een collega één fout heeft gemaakt. Als iets je niet lekker zit, kun je het beste open het gesprek aangaan.

Werken aan vertrouwen

Wil je het vertrouwen in jouw team toetsen of verbeteren? Ga dan met de zeven factoren aan de slag. Door als teamleider deze eigenschappen in jouw gedrag terug te laten komen, laat je jouw teamleden weten dat ze je kunnen vertrouwen. Hierdoor gaan zij het prettig vinden om met je samen te werken. En dat niet alleen: ze gaan jouw goede voorbeeld ook volgen.

Wil jij het team beter laten samenwerken? Als teamleider speel je een belangrijke rol. Wil je werken aan vertrouwen, openheid en betrokkenheid in jouw team? Dan is ons programma Leading others echt iets voor jou.