Leiderschap gaat niet alleen over management vaardigheden.
Het gaat vooral over de mens die jij als leider wilt zijn.
Althans, dat is een van de overtuigingen achter authentiek leiderschap. In deze filosofie is de persoonlijkheid van de leider bepalend voor de resultaten die hij haalt.
In dit artikel bespreek ik wat authentiek leiderschap is, wat de wetenschap er over zegt en wat eventuele kritiek zou kunnen zijn. Daarnaast beschrijf ik hoe je stappen kunt maken om authentiek leiderschap in de praktijk te brengen.
Inhoudsopgave
- Wat is authentiek leiderschap
- De wetenschap over authentiek leiderschap
- Authentiek leiderschap in de praktijk
Wat is authentiek leiderschap?
Authentiek leiderschap is nog een betrekkelijk nieuwe term. Rond de eeuwwisseling kwamen de eerste artikelen uit over dit onderwerp uit. Het boek “True North” van Bill George wordt gezien als de start van dit gedachtegoed.
Sindsdien is er flink wat onderzoek gedaan, maar het gedachtegoed is nog steeds een work in progress.
Wat authentiek leiderschap is, wordt over het algemeen samengevat in 4 eigenschappen van de leider:
Zelfinzicht: van de authentieke leider wordt verwacht dat hij kritisch op zichzelf is. Hij zou moeten weten wat zijn krachten zijn en zijn minder sterke punten. Wat hij belangrijk vind en waar hij voor staat en hoe hij in de omgang met anderen is.
Relationele openheid: de authentieke leider speelt geen machtspelletjes maar geeft open aan wat zijn overtuigingen en verwachtingen zijn. Daarbij probeert hij negatieve emoties zo weinig mogelijk de ruimte te geven.
Openheid voor informatie: een standpunt hebben is belangrijk, maar tegelijkertijd is het van groot belang om open te blijven staan voor andere overtuigingen. Zelfs als die overtuigingen indruisen tegen je eigen intuities.
Sterk moreel kompas: een authentieke leider stuurt niet alleen op resultaat, maar heeft ook morele overtuigingen waar hij zich op baseert. Deze zijn bestand tegen druk van buitenaf.
Je zou kunnen zeggen dat de regels voor authentiek leiderschap mensen moeten beschermen tegen de uitwassen van leiders die zelfzuchtig, geldbelust en rechtlijnig zijn. Alle negatieve uitwassen dus die leiderschap met zich mee lijkt te brengen.
De wetenschap over authentiek leiderschap
Het is interessant om te zien hoe het onderzoek naar authentiek leiderschap zich ontwikkeld heeft. In principe zijn er drie onderzoekslijnen waarin men onderzoek doet naar deze vorm van leiderschap:
Wat maakt een leider authentiek?
In dit onderzoek wordt er gekeken welke andere psychologische eigenschappen vaak gevonden worden bij authentieke leiders. We zien dat zelfkennis, hoop, optimisme en doorzettingsvermogen goed voorspellen wie als authentiek leider effectief zal zijn.
Waarom is deze vorm van leiderschap effectief?
Uit onderzoek blijkt dat authentieke leiders het vertrouwen van hun medewerkers winnen en dat dit vertrouwen het presteren positief beïnvloed. Daarnaast lijkt het er op dat authentieke leiders ethisch gedrag bevorderen bij hun medewerker, waardoor die zich ook beter gaan gedragen.
Wat zijn de positieve effecten van deze manier van leiderschap?
Er is enig onderzoek beschikbaar waaruit blijkt dat deze manier van leiderschap betere resultaten biedt. Beter dan organisaties waarin dit niet nagestreefd wordt. Deze resultaten zijn echter nog niet heel overtuigd.Het onderzoek naar authentiek leiderschap staat nog in de kinderschoenen en dat is ook omdat er pas 10 jaar onderzoek wordt gedaan. Toch worden er al wel wat resultaten geboekt en lijkt het er op dat het wel een bijdrage levert.
Een kritische kijk
Authentiek leiderschap lijkt een betrekkelijke low-risk, high-reward aanpak te zijn. Het zorgt er voor dat de valkuilen van typisch hiërarchisch leiderschap vermeden worden, maar heeft betrekkelijk weinig te zeggen over de praktische aspecten van leiderschap (doelen zetten, prestaties beoordelen, ontwikkeling van medewerkers etc.). Je kunt er dus vooral goed mee doen en weinig fout.
Toch vallen er wel wat kanttekeningen te plaatsen:
- Door de focus op de persoonlijkheid van de leider, is er weinig aandacht voor de “technische” aspecten. Vooral voor beginnende leiders lijkt het dan ook geen goede start.
- Authentieke communicatie kan al snel botte communicatie worden als je niet goed oppast. Leiders die hun ongezouten mening onder alle omstandigheden geven zullen al snel ontdekken dat dit niet erg goed werkt.
- In sterk politieke situaties kan authenticiteit tegen je werken. Het is dus de moeite waar om te overwegen of deze aanpak wel werkt voor de plek waar je zit.
Over het algemeen zijn dit nuances voor een stijl van leidinggeven waar de meeste mensen zich wel in zullen kunnen vinden. In onze leiderschapstraining besteden we dan ook aandacht aan veel aspecten van authentiek leiderschap.
Authentiek leiderschap in de praktijk
Als je nu meer authentiek leiderschap in de praktijk wilt brengen, heb ik hier een goed stappenplan voor je.
Stap 1: stel vast waar je voor wil staan en wat voor jou belangrijk is
Authentiek leiderschap heeft veel aandacht voor je waarden. Het gaat er vanuit dat je staat voor wat je belangrijk vind. Dat is voor veel mensen op het eerste gezicht vanzelfsprekend. Als je echter gaat kijken wat dit nu precies betekent, is het nog een hele klus.
Het loont om eens goed te gaan zitten voor een beschrijving van jouw morele kompas. Waar wil je voor staan als leider? Wat kan in jou ogen absoluut niet en wat zijn juist harde eisen? Als je hier tijd voor neemt, zullen de stappen hieronder een stuk gemakkelijker gaan.
Stap 2: stel duidelijke doelen en deel die
Ik noem deze stap maar even het “technische” deel van leiderschap. Doelen zetten, die met je team delen, een strategie uitdenken om ze te bereiken, de taken verdelen en daar vervolgens op sturen.
Hierbij komt nog niet veel authenticiteit om de hoek kijken, maar zonder deze stappen ben je niet veel waard. Hoe authentiek je ook bent. Hoewel dit dus niet per se onderdeel is van leiderschap, is het wel van groot belang dat je hier ook aandacht aan besteedt.
Stap 3: ken jezelf en zoek een methode die past
Hoe je mensen inspireert en motiveert is wat deze theorie betreft niet zo belangrijk. Als je maar een methode kiest die bij je past. Als je een extravert persoon bent kun je misschien vaker een meeting beleggen of je mensen toespreken. Als je meer introvert bent, kan het juist helpen om vaker individuele gesprekken te houden.
Hoe je het doet maakt dus niet veel uit, als je maar een methode kiest die bij je past.
Stap 4: geef fouten toe en verwelkom feedback
Je staat ergens voor en je gaat ergens voor, maar dat betekent niet dat je alles het best weet. Dit is makkelijk gezegd, maar het is nog veel sterker als je het in de praktijk brengt.
Het toegeven van je eigen fouten zal een verademing zijn voor je personeel. Je hoeft niet bang te zijn dat dit je positie minder sterk maakt, want iedereen weet heus wel wat er fout gegaan is. De sterkste oplossing is juist om er voor op te komen.
Verwelkom feedback. Niet alleen feedback over je eigen functioneren, maar ook over de gang van zaken binnen het primaire proces. Hiermee geef je aan je team aan dat jij niet een alwetende godheid, maar gewoon iemand die het stuur in handen heeft durven nemen. Daarbij spoor je anderen aan om hun eigen verantwoordelijkheid te nemen en met eigen inbreng te komen.
Het lijkt maar een kort lijstje, maar het zou moeten volstaan om tot authentiek leiderschap te komen. Toch moet je niet onderschatten hoe moeilijk het kan zijn om jezelf te zijn binnen een organisatie en in je rol als leidinggevende. Veel mensen hebben toch snel het gevoel dat ze zichzelf anders voor moeten doen. Het zijn dus maar een paar aanwijzingen, maar het zal even duren voordat je ze volledig onder controle hebt.
Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
