De stappen naar effectief leiderschap

Wel leidinggeven, maar niet de baas spelen? Minder sturen en meer inspireren? Jouw medewerkers écht laten groeien? Als coachend leider vertel je jouw medewerkers niet wat ze moeten doen, maar laat je ze zelf in beweging komen.

Manieren van leidinggeven

Als leidinggevende moet je veel dingen doen die niets met coachen te maken hebben. Van salarisonderhandelingen tot kpi-gesprekken. Het gaat dan vooral om de doelen en resultaten. Dit doe je door te sturen, controleren en anticiperen. Daarnaast heb je als leidinggevende nog een andere rol. Je bent ook verantwoordelijk voor het functioneren van jouw mensen. Hoe houd je ze gemotiveerd? Hoe laat je ze groeien, als mens en in hun werk? Bij deze tweede rol past de oude leiderschapsstijl van sturen en controleren niet meer. Als het alleen gaat over wat iemand moet doen en niet over persoonlijke ontwikkeling, dan haken mensen snel af. Dat staat betrokkenheid in de weg en heeft uiteindelijk een negatief effect op het resultaat. Coachend leiderschap biedt daarin veel kansen. 

De kern van coachend leiderschap

Als een medewerker vastloopt, kun je als leidinggevende twee dingen doen. Je kunt hem vertellen hoe hij de vis kan binnenhalen (sturend). Je kunt hem ook een hengel geven, zodat hij zelf de vis zelf kan vangen (coachend). Coachend leidinggeven is een leiderschapsstijl waarbij je met jouw medewerkers in gesprek gaat. In plaats van sturen op doelen, ga je jouw mensen coachen in hun ontwikkeling. Je vraagt waarin ze willen groeien en laat mensen zelf met een plan komen. Hierdoor worden ze zelf verantwoordelijk voor hun eigen groei.

Tijdens coachgesprekken gaat het over de doelen van de medewerker en niet over de beoordeling van het werk. Als coach is het jouw taak om je medewerker hierin te ondersteunen. Op welke manier kun je hem of haar helpen bij het behalen van de doelen? Door ontwikkeling te stimuleren en de verantwoordelijkheid bij de medewerker zelf te leggen, raakt hij meer betrokken bij de organisatie. Dat zie je terug in de werkhouding, productiviteit en het resultaat.

Hoe werkt coachend leiderschap in de praktijk?

Stel, jouw medewerker komt tijdens een feedbackgesprek met de opmerking: ‘Ik moet het allemaal zelf doen.’ Een sturend leider zou direct een oplossing voor de medewerker bedenken. ‘Als de manier van samenwerken niet verandert, dan moeten we andere werkzaamheden voor je zoeken.’ Als coachend leider werkt dat anders. Je vult niets in, maar gaat samen met jouw medewerker op zoek naar de oorzaak. Daarbij werk je altijd met de 3 i’s van inzicht, impact en invloed.

De eerste stap is inzicht in het eigen gedrag. Je stelt vragen waarmee je de medewerker een spiegel voorhoudt. Waarom denk je dat je alles zelf moet doen? Komt dat vanuit vroeger? Vind je het moeilijk werk uit handen te geven? Ben je bang dat je dan minder belangrijk wordt? Of dat anderen je gaan beoordelen op het werk dat je levert? Waar zit jouw angst in het samenwerken? Het doel is om jouw medewerker inzicht te geven in zichzelf.

Als coachend leider wil je het liefst dat iemand zelf met een oplossing komt. Dit doe je door de impact van het gedrag te laten voelen. Je kijkt bijvoorbeeld naar het effect van bepaalde gewoontes of beperkende overtuigingen op de lange termijn. Als jij niet beter gaat samenwerken, wat staat er dan op het spel? Wat denk je dat er dan gaat gebeuren? Waar ben je bang voor? Zo worden de consequenties van het gedrag ervaren.

Als laatste stap laat je jouw medewerker invloed ontwikkelen om dit gedrag te veranderen. Dit doe je bijvoorbeeld door hem of haar een stappenplan te laten opstellen. Hoe kun je hiermee aan de slag? Welke doelen stel je? Wie kan jou daarbij helpen? Het is belangrijk dat de medewerker zelf met de antwoorden komt. Als coachend leider ga je niet vertellen wat iemand moet doen. Je begeleidt het proces naar groei.

Twee petten

Coachend leiderschap moet je leren. Het is alsof je een andere pet opzet wanneer je met jouw medewerkers in gesprek gaat. Als coach heb je geen belang bij wat iemand gaat doen, maar als leidinggevende ervaar je wel de nadelen als de groei niet snel genoeg gaat. Dat kan voor lastige situaties zorgen. Soms ligt datgene waarin je aan het coachen bent niet in lijn met wat je als leider wilt behalen. Je moet daar als coach mee kunnen omgaan. Je moet goed kunnen wisselen in rollen en kunnen zeggen: ‘Ik stop nu met coachen, ik ga nu jouw leidinggevende zijn omwille van wat er moet gebeuren.’ Een leiderschapstraining kan jou helpen om je te ontwikkelen in je rol als coach.

Leading others

Bij Brout zijn we experts in leiderschap. We geven diverse trainingen in leiderschap op alle niveaus. Onze cursus Leading others is voor mensen met dezelfde vragen als jij. Je leert welke fases jouw team doorloopt, hoe je deze herkent en hoe je hier (nog) beter op kunt inspelen. Als verdieping hierop bieden we ook de cursus Leading others de Deep Dive. Tijdens deze driedaagse stoomcursus leer, oefen en ervaar je wat coaching écht is. Je krijgt je eerste coachees, maar wordt zelf ook gecoacht. Het biedt een basis om als coach aan de slag te gaan.

Nieuwsgierig geworden? Neem contact met ons op. We vertellen je graag meer!