Het is voor heel veel mensen lastig om keuzes te maken. We krijgen hier regelmatig mee te maken tijdens onze loopbaanadviestrajecten en bij mensen die weinig zelfvertrouwen hebben. In dit artikel bespreek ik twee manieren die het makkelijker maken om keuzes te maken. Eerst bespreek ik een manier om bewust te kiezen, daarna een manier om het onbewuste te laten helpen bij moeilijke keuzes. Tot slot bespreek ik wat het nu zo moeilijk maakt om keuzes te maken.
Bewust keuzes maken
Deze manier ligt het meest voor de hand en sluit aan bij wat veel mensen onbewust al doen. Ik zal het uiteen zetten in een simpel stappenplan:
1. Bepaal wat je wilt: het is een bekend stuk uit Alice in Wonderland. Alice komt op een splitsing aan en vraagt aan de grijnzende kat welke kant ze op moet. De kat vraagt waar ze naartoe moet. Alice zegt dat ze het niet weet. Waarop de kat terecht antwoord: als je niet weet waar je naartoe wilt, maakt het ook niet uit welke afslag je neemt. Besluit daarom allereerst wat je wilt bereiken.
2. Schrijf je mogelijkheden op: het is belangrijk om helder te krijgen wat er allemaal mogelijk is. Soms zorgt het denken over deze stap er ook voor dat je nieuwe mogelijkheden ontdekt.
3. Schrijf op wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende mogelijkheden. Bijvoorbeeld: “het duurdere huis is ruimer en heeft een betere ligging, maar je kunt niet meer op vakantie de komende twee jaar. Het minder dure huis is wat donker en er is kans dat je er uitgroeit als je nog een baby krijgt. Maar je kunt wel op vakantie.” Schrijf voor elke keuze de argumenten voor en de argumenten tegen op.
4. Geef de argumenten een cijfer en tel ze op. Argumenten tegen krijgen negatieve cijfers (-4 of -2 bijvoorbeeld). Argumenten voor krijgen een positief cijver (zoals een 6 of een 8). Tel de cijfers achteraf op en kijk welke mogelijkheid wint. Dat is de winnaar en je keuze.
Onbewuste keuzes maken
De Nederlandse onderzoeker Ap Dijksterhuis heeft een hele andere visie op keuzes maken. Hij raad aan om er een nachtje over te slapen. Dijksterhuis doet onderzoek naar het onderbewuste en het blijkt dat deze hersenfunctie veel krachtiger is dan de bewuste. Het is dan ook zaak om dit onderdeel de ruimte te geven en dat kun je dus doen door er een nachtje over te slapen.
Vergelijk het met deze situatie. Je zit op je werk te worstelen met een probleem en je komt er niet uit. Je gaat gefrustreerd naar huis en denkt er op de terugweg nog lang over na. Thuisgekomen wacht je een etentje met goede vrienden. Het is erg gezellig, maar het wordt wel wat te laat. De volgende dag kom je op kantoor en ineens zie je de oplossing van het probleem. Klaarblijkelijk is het onderbewustzijn doorgegaan met het bedenken van een oplossing terwijl je compleet ergens anders aan dacht.
Bij het maken van een keuze is er vaak niet echt sprake van een oplossing, maar eerder van een sterk gevoel dat een van de keuzes de beste is. Het is de kunst om daar op te vertrouwen. Nu je weet dat je onderbewuste uitstekend keuzes kan maken, wordt dat wellicht iets makkelijker
Wat is de beste manier?
Mijn persoonlijke advies is: doe ze allebei. Schrijf je probleem uit volgens de eerste manier, slaap er dan een nachtje over en maak dan een keuze. Wat als de keuzes niet overeenkomen? Vertrouw dan op je gevoel. Mijn ervaring is dat dit overigens niet vaak voorkomt. Als je op basis van stap 1 ziet dat een keuze duidelijk beter is, zul je hier ’s ochtends heus niet op terugkomen. En als dat verschil tussen keuze 1 en 2 er niet of nauwelijks is op basis van rationele overwegingen, kun je net zo goed op je gevoel afgaan.
Het wetenschappelijke advies uit de psychologie komt hiermee overeen. Uit onderzoek blijkt dat we beter op onze intuïtie kunnen vertrouwen naarmate de keuzes moeilijker worden. Complexe beslissingen laten zich moeilijk becijferen, vooral ook omdat je de consequenties niet kunt overzien. Daarom is het in die gevallen handiger om op je gevoel af te gaan.
Waarom durven we geen keuzes te maken?
Er zijn een aantal redenen waarom we geen keuzes durven te maken.
-Bang zijn voor de foute keuze. Dit is een voor de hand liggende manier van denken. Besef je allereerst dat niet kiezen ook een keuze is en vaak niet een hele goed. Herinner jezelf er bovendien aan dat een keuze niet voor altijd is. Je kunt er altijd op terugkomen als je achteraf ziet dat dit niet de ideale keuze voor je is.
-Zekerheid willen. Deze komt overeen met de eerste. Veel mensen zijn op zoek naar een zekerheid. Bij het maken van keuzes is die zekerheid er niet. Wat de juiste keuze is, hangt af van jouw voorkeuren en die zijn natuurlijk heel persoonlijk. Wat voor mij een goede keuze is, hoeft voor jou niet de goede keuze te zijn.
-Goed genoeg is beter dan perfect. Als je een nieuwe pc wilt kopen, is het heel vermoeiend om te streven naar de keuze die ideaal is voor jou. Je moet dan precies weten wat je wil en welke pc hier op aansluit. Aangezien er duizenden pc’s zijn met ontelbaar veel specificaties is dit een hele klus. Het is daarom beter om te streven naar een pc die volstaat en niet een pc die perfect is. Uit onderzoek blijkt dat dit het keuzeproces vergemakkelijkt, dat je daarom minder stress ervaart en bovendien achteraf tevreden bent over je keuze.
Heb jij moeite met het maken van keuzes?
Met het bovenstaande stappenplan is het maken van keuzes over het algemeen al een stuk makkelijker. Voor sommige mensen blijft het echter een heikel punt. Als jij je daar in herkent, kunnen wij je er in begeleiden. We helpen je dan niet alleen bij het maken van keuzes, maar zorgen er vooral voor dat je op jezelf durft te vertrouwen zodat je in de toekomst zelfstandig keuzes kunt maken.
Een begeleiding over het maken van keuzes kan al in één of twee gesprekken vorm krijgen. Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
