Assertief gedrag zonder angst of spijt
Zoals we in de vorige twee artikelen hebben gezien, is assertief gedrag bepaald geen rakettechnologie. Wanneer je het trucje eenmaal doorziet, is er geen kunst aan. Toch blijkt dat veel mensen het moeilijk vinden om hun kennis in de praktijk te brengen. Dit komt bijna altijd doordat ze beperkende overtuigingen hebben met betrekking tot assertief gedrag. In dit artikel zet ik uiteen hoe die overtuigingen ons tegenhouden en je meer assertiviteit kunt creëren.
Casus: assertiviteit op het werk
Laat ik de uitleg doen aan de hand van een casus waar ik eens tijdens een training tegenaan liep. De man die ik trainde, werkte op een kantoor, waar zijn leidinggevende vaak vlak voor het eind van de dag nog met allerlei verzoeken kwam. Hij wilde natuurlijk best overwerken, maar niet wanneer dat te voorkomen is. Op dit moment werd het echter puur veroorzaakt doordat de leidinggevende niet wilde of kon plannen. De cliënt wilde hier graag wat van zeggen, maar vond het moeilijk en kwam er steeds maar niet toe. Dit zorgde er voor dat hij minimaal drie keer per week een half uur overwerkte.
Tijdens de cursus had de cliënt al laten zien dat hij precies wist hoe hij zijn probleem op een assertieve manier bij zijn leidinggevende moest neerleggen. Toch deed hij het steeds niet. Toen ik uitvroeg wat er aan de hand was, bleek dat hij het effect van een assertieve benadering heel negatief inschatte. Hij was er vooral bang voor dat zijn baas boos zou worden. Zijn opmerking zou volgens hem opgevat worden als een gebrek aan betrokkenheid en zou hem bepaald niet in dank afgenomen worden. Dit zou er in resulteren dat zijn positie op het werk behoorlijk in gevaar zou komen.
Assertiviteit anders interpreteren
Ik schreef dit uit in het volgende schema:
Situatie (assertief gedrag) —–interpretatie (zorgt voor ruzie)——Gevoel/gedrag(angst/uitstelgedrag)
Vervolgens gingen we kijken of zijn interpretatie wel terecht was. Zou het niet ook zo kunnen zijn dat zijn leidinggevende helemaal niet door had wat hij steeds deed? Veel mensen zijn tenslotte zozeer met zichzelf bezig dat ze niet eens zien wat het effect van hun gedrag op anderen is. Bovendien zou het ook zo kunnen zijn dat de leidinggevende willens en wetens gebruik maakte van zijn medewerker. Immers, als iemand zonder mokken aan jouw wensen voldoet, is dat hartstikke prettig. Zelfs in het geval dat de leidinggevende inderdaad vond dat overwerken bij het werk hoorde, hoefde dat niet te betekenen dat de cliënt zich daar ook aan moest houden. Een verschil van mening kan op een assertieve manier uitgepraat worden, zonder dat dit tot gezichtsverlies leidt.
Hoewel de cliënt inzag dat hij er met zijn interpretatie wellicht naast zat, durfde hij het onderwerp nog steeds niet goed aan de kaak te stellen. Alleen bij het idee kreeg hij al zweet in zijn handen en een droge mond. Zoals ik al heb beschreven in mijn artikel over angst is het dan vaak verstandig om stapje voor stapje te werk te gaan. We gingen daarom eerst kijken naar wat de cliënt wel durfde. Er waren nog een aantal andere situaties in zijn leven waarin hij assertiever wilde worden. Die hebben we vervolgens eerst aangepakt. Uiteindelijk kwamen we weer uit bij het probleem met de leidinggevende. De cliënt raapte toen de moed bijeen en bracht het onderwerp ter sprake. De leidinggevende reageerde heel begrijpend en gaf aan er in het vervolg rekening mee te houden. Het kostte echter nog een hoop assertieve interventies voordat hij dat ook daadwerkelijk deed.
Zoals gezegd houdt angst voor de mogelijke consequenties ons vaak tegen om assertief te handelen. Wanneer je merkt dat dit bij jou ook zo is, is het van belang om te kijken welke overtuigingen je daadwerkelijk hebt. Wanneer je dat duidelijk hebt, kun je kijken of die overtuigingen wel juist zijn. Zo bleek in het bovenstaande voorbeeld dat een assertief optreden helemaal niet voor een conflict zorgde, maar juist voor begrip van de leidinggevende. Wanneer dit niet voldoende resultaat heeft, kun je proberen om te beginnen met assertieve handelingen die minder angst oproepen. Je zult dan zien dat assertief optreden helemaal niet zulke ernstige consequenties heeft en op die manier durf je langzamerhand ook moeilijkere situaties op een assertieve manier aan te pakken.
Uiteindelijk is het oefenen van assertief gedrag het belangrijkst. Het bekijken van je overtuigingen kan echter wel helpen om sneller resultaat te boeken. Maar een combinatie van beide aanpakken is uiteraard het allerbest.
Doe een assertiviteitstraining en wordt zelfverzekerder
Het IVPP is gespecialiseerd in het helpen van mensen om meer assertief te worden. Ze hebben een assertiviteitstraining ontwikkelt die wetenschappelijk onderbouwd is en effectief is. Je leert onder andere het volgende in een assertiviteitstraining:
- Hoe je met een aantal adviezen direct meer sociale vaardigheden krijgt
- Wat de regels zijn om een assertief persoon te worden
- Hoe een verzoek weigert zonder iemand te confronteren of onvriendelijk over te komen
- Wat is de beste manieren zijn om iemand iets duidelijk te maken
- En nog veel meer…
Uiteindelijk voel je je beter in je vel na een assertiviteitstraining en leidt dit tot meer geluk. Uit onderzoek blijkt dat gedragstraining, het oefenen met assertief gedrag, verreweg het belangrijkste bestandsdeel is van elke assertiviteitstraining. In een training of in een coaching is dit goed te bereiken. Met een van onze coachingstrajecten helpen wij je ermee dit goed te oefenen. Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
