Mensen raken overstuur van drie dingen
Denk eens terug aan de laatste keer dat je boos was. Of in ieder geval overstuur. Waar ging dat over? Was je boos op iemand anders, of op jezelf? Op de situatie waar je in zat? En draai het nu eens om, wanneer was er voor het laatst iemand boos op jou?
Die frustratie, woede, irritatie, komt altijd door één van de volgende drie oorzaken:
- Een intentie die wordt doorkruist
- Een verwachting die niet uitkomt
- Iets willen zeggen, maar het niet mogen of kunnen.
Handig om te weten als je zelf overstuur bent, maar ook om sneller te begrijpen waarom een ander overstuur is. Want als je dat begrijpt, kun je ook naar een oplossing toe werken.
Een intentie die wordt doorkruist
Denk even terug aan pre-Corona tijden. Je rijdt in de auto, 18.00u ’s avonds, door hartje Amsterdam. Dat is al niet handig, en soms ronduit gevaarlijk (vooral voor toeristen), maar dan moet je ook nog eens midden op de Prinsengracht zijn. En. Het. Is. Druk! Je hebt een hele belangrijke afspraak met een potentiële klant. Vanwege file ben je al aan de late kant en de stress begint toe te slaan want er is nergens een lege parkeerplek te vinden. Maar dan, nadat je voor de derde keer door hetzelfde straatje rijdt en de moed je eigenlijk volledig in de schoenen is gezakt, zie je daar, aan de andere kant van de gracht iemand wegrijden! Vol gas, en niet helemaal legaal, scheur je erop af. Je gaat het gewoon halen, wat een geluk! Net voordat je er bent, komt er uit het niks en tegen de richting in, een auto aan gescheurd, nog harder dan jij. En hij kaapt voor je neus dat plekje weg. Je toetert en schreeuwt en scheldt nog wat na, maar het heeft geen zin. Jouw intentie is volledig doorkruist. Die woede draag je nog wel een tijdje met je mee.
Een verwachting die niet uitkomt
Dit is wat er gebeurt in het filmpje. Moeders heeft een leuke vakantie gepland. Eindelijk wat tijd met het gezin doorbrengen. De verwachting is dat ze gezellig met elkaar kletsen, wat spelletjes spelen, een beetje wandelen… Maar in plaats daarvan zitten de kinderen alleen maar op hun telefoon. En daar raakt ze van overstuur. Zo overstuur dat ze ‘naar huis’ gaat.
Dat is precies wat er gebeurt als je verwacht een salarisverhoging te krijgen en die dan niet krijgt. Of dat je bruiloft niet doorgaat vanwege Corona. Of dat je met smart zit te wachten op je eten in het restaurant, en dan de verkeerde bestelling krijgt, of erger nog, dat jouw bestelling niet is doorgekomen. Mag je met flinke trek toekijken hoe al je tafelgasten lekker dineren.
Iets willen zeggen, maar het niet mogen of kunnen
Overstuur raken
Dit fenomeen ken je misschien nog wel van de basisschool. Een kind zit met zijn hand opgestoken, zo hoog als maar kan, omdat hij het antwoord weet, maar de beurt niet krijgt. Na een paar seconde staat ‘ie zo goed als óp z’n stoel. Laat het nog een paar seconde langer duren, dan schreeuwt hij het antwoord er gewoon uit. Dat zie je nu ook terug in zoomsessies wanneer een deelnemer de beurt niet krijgt. Of de laatste keer dat je je stem kwijt was en probeerde deel te nemen aan een groepsgesprek. Verschrikkelijk irritant is dat.
Wat heb je hieraan?
Ten eerste is het herkennen van de emotie, bij jezelf of bij de ander, al het halve werk. Want als je je realiseert dat je graag een gezellige tijd wilt hebben met je gezin, maar geïrriteerd raakt omdat dat niet gebeurt, kun je dat uitspreken. In plaats van boos weglopen (dan komt er sowieso niks terecht van die gezellig tijd).
En dat werkt hetzelfde als de ander overstuur is. Zie je dat jouw medewerker zichtbaar teleurgesteld is omdat de verhoging uitblijft? Dan kun je dat benoemen en is er ruimte voor een gesprek. En dat doet vaak wonderen voor emoties.
Of je kunt de situatie accepteren. Als je bestelling niet is doorgekomen in het restaurant kun je hoog of laag springen, dat eten zal niet vanzelf verschijnen. Je kunt er dan voor kiezen om de bediening de wind van voren te geven, maar ook dan zal de avond er niet leuker op worden.
Ben je vaker overstuur dan je zou willen? Moeite met de emoties van collega’s? Vraag nu een gesprek aan. Brout helpt je verder.
