Zelfvertrouwen bestaat uit vaardigheid en waardigheid. Vaardigheid is dat je door oefening ergens goed in wordt en daar dan zelfvertrouwen door opbouwt. Dit werkt inderdaad heel goed. Maar als je dan minder presteert of minder complimenten krijgt over prestaties, dan kan je zelfvertrouwen weer even snel verdwijnen. Het beste is om te beginnen met het werken aan je waardigheid. Het is belangrijk dat je jezelf accepteert zonder dat daar een prestatie tegenover staat. Je voelt je waardig, je bent er van overtuigd dat je waardevol bent. Je accepteert zowel je goede als slechte eigenschappen en ook alle ellende die bij je hoort. Acceptatie en zelfvertrouwen hangen met andere woorden sterk met elkaar samen.
De ellende eindigt pas als je jouw draken accepteert
Dat laatste zinnetje van de vorige alinea, lees dat nog maar eens en beantwoordt de vraag dan eerlijk. Accepteer jij jezelf en al je ellende volledig? Alle shit uit je verleden, al je slechte gedrag, al je onzekerheden en alles wat jou is aangedaan. Je hebt door gebeurtenissen uit het verleden soms een belemmerend gedachtepatroon ontwikkeld. Door je strenge opvoeding heb je geleerd dat je persé moet presteren. Of je hebt geleerd dat jij niet zo belangrijk was, of dat je je hebt leren aanpassen aan anderen. Zo ontstaan gedachten of overtuigingen die jou remmen.
Vroeger waren die overtuigingen nodig en nuttig, nu niet meer, maar ze zijn een patroon geworden en blijven dus aanwezig. Het accepteren van deze gedachten, is nogal een opgave, nietwaar? En toch begint zelfvertrouwen met het accepteren van al deze draken. Zo ontstaat waardigheid. Alle veranderingen beginnen met acceptatie van het hier en nu. Pas wanneer je accepteert wat er is, kun je de volgende stap maken. Natuurlijk kun je wel beginnen met oefenen en ergens goed in worden, maar je draken zullen terugkomen. Zolang je nog vecht tegen iets uit het verleden of als je nog vecht tegen iets van jezelf dat het daglicht niet kan verdragen, kun je maar beperkt stappen zetten. In het daglicht van aanvaarding verschrompelen je draken.
Bewustwording van belemmerende gedachten
En dan natuurlijk de grote vraag, hoe doe je dat nou: accepteren? Gelukkig is daar inmiddels veel over geschreven. Vroeger moest je het gewoon doen met de goede raad: “Dat moet je gewoon accepteren!” Nu is er veel meer bekend met de komst van Mindfulness en meditatie vanuit het Oosten van de wereld.
Mindfulness kan je helpen bij het temmen van je draken. Het is ook echt temmen, want draken zullen niet verdwijnen, ze zullen de rest van je leven zo nu en dan hun kop weer laten zien. Albert Ellis, de grondlegger van de RET (de rationeel-emotieve therapie), een therapievorm die helpt bij belemmerende gedachten, zei ook terecht dat jouw belemmerende gedachten je hele leven terug zullen komen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat bewustwording van je belemmerende gedachten de belangrijkste stap is bij de acceptatie ervan. Daarnaast kun je met de RET leren hoe je ermee om kunt gaan en hoe je naast je belemmeringen ook helpende gedachten kunt creëren.
Praktische tools om je eigen draken te temmen
Hoe leer je om je draken te temmen, je beperkende overtuigingen om te buigen? Ten eerste is het belangrijk dat je je grootste draak identificeert. Wat is je meest dominante belemmerende draak van een gedachte. Maak een lijst van al je draken en kies daar de belangrijkste uit.
Er zijn een aantal veel voorkomende belemmerende gedachten:
- Iedereen moet mij aardig vinden – liefdesjunk.
- Ik kan het niet – slachtoffer.
- Ik moet goede prestaties leveren, ik mag geen fouten maken – perfectionist.
- Het moet leuk of makkelijk zijn, het moet gaan zoals ik wil – luilak of verslaafde.
- Als dit niet gaat zoals ik wil, dan is dat een ramp – rampdenker.
Dit is een aantal voorbeelden, waarvan je er misschien één of meerdere herkent. Het kan ook zijn dat jij een andere draak hebt. Ga maar eens zitten en schrijf je belangrijkste draak op. Schrijf je meest belemmerende gedachte op een vel papier en hang deze aan de muur. Vervolgens kun je naar je gedachte kijken van een afstand, eerst letterlijk en daarna ook figuurlijk. Je neemt zo een gezonde afstand van die gedachte. Je realiseert je dat jij niet jouw gedachte bent. Er ontstaat dan ruimte voor een helpende gedachte die je naast de belemmerende gedachte kunt zetten. Verzin een helpende gedachte en schrijf die ook op een vel dat je onder jouw belemmering hangt. Kijk hier zo af en toe naar en laat je vaker en vaker leiden door jouw helpende gedachte.
Je draak in beeld
Een uitgebreidere oefening is het tekenen van je draak. Bedenk en schrijf op: Wat zegt mijn draak vooral? Waardoor houd ik mezelf soms tegen, welke gedachte is dat? Wat wil de draak mij vertellen? Wat beschermt de draak? Wanneer was deze draak echt nodig?
Geef vervolgens je draak een naam en ga erover vertellen. Doordat je je draak een naam geeft, erken je hem in zijn bestaan, dat is de eerste stap naar acceptatie. Daarna is het delen van je gedachten heel erg belangrijk. Of je dat nu met een therapeut doet of met een bekende, als je het maar deelt. In de duisternis worden draken namelijk groter en in het daglicht van erkenning verschrompelen ze juist. Vertel dus over je draak! Ik snap dat het soms lastig is om hierover te praten. Kies daarom bewust iemand uit om mee te beginnen.
Dit zijn twee oefeningen die je zullen helpen met het accepteren van je draken. Acceptatie is het zwaarste en belangrijkste werk naar zelfwaardering, één van de twee componenten van zelfvertrouwen. Daarna komt de actie. Daarover zal ik in een volgend artikel schrijven.
Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
