Eén van de nieuwste therapievormen uit de Verenigde Staten is de Acceptance and Commitment Theory (ACT). De therapie heeft een gedegen theoretisch fundament en is uitvoerig wetenschappelijk onderzocht. Russ Harris presenteert dit alles in ‘De valstrik van het geluk’ op een soepele manier. Hij schrijft vlot en zonder jargon en geeft voortdurend tips waarmee je de informatie uit het boek in de praktijk kan toepassen. Het boek is dan ook uitermate geschikt als zelfhulpboek.
ACT kan het best gezien worden als een westerse vorm van mindfulness. Mindfulness richt zich op een bestaan in het hier en nu en op het accepteren van het moment. Wie de overtuigingen uit de mindfulness echter tot het uiterste doorvoert, eindigt als een boeddhistische monnik onder een boom. Voor veel Westerse mensen is dat geen uitnodigend toekomstbeeld. Velen van ons geloven namelijk wel degelijk dat sommige doelen het waard zijn om voor te vechten (letterlijk en figuurlijk). De ACT legt uit hoe mindfulness als basis kan dienen voor prestaties. De afkorting ACT dient dan ook gelezen te worden als het Engelse woord voor ‘handelen’.
In het eerste deel van het boek zet Russ Harris uiteen dat we voortdurend gesprekken met onszelf voeren. Meestal hebben die gesprekken een negatieve teneur. De grootste fout die we volgens Harris kunnen maken, is om deze gedachten al te serieus te nemen. Het zijn immers slechts gedachten en die hebben weinig invloed op wat er daadwerkelijk gebeurt. Door gebruik te maken van technieken uit de mindfulness, kunnen we meer afstand nemen van deze gedachten.
Aangezien onze gedachten dus geen goede leidraad zijn om ons leven naar in te richten, hebben we een nieuw kompas nodig. Binnen de ACT wordt daarvoor een groot belang gehecht aan onze waarden. Dat zijn: ‘De diepst gekoesterde wensen van ons hart: over wat voor iemand we willen zijn, waar we voor willen staan, en hoe we met de wereld om ons heen willen omgaan. De leidende principes die ons in ons leven houvast geven en ons motiveren.’Als we die waarden duidelijk voor ogen hebben, weten we waar al ons handelen op gebaseerd moet zijn. De waarden vormen zo een uitstekend tegenwicht voor allerlei gedachten die constant zeggen dat we het niet kunnen of dat het allemaal onzin is wat we doen.
Natuurlijk zijn we er niet met het vaststellen van waarden alleen, uiteindelijk moet er ook actie ondernomen worden. De uiteindelijke ‘formule’ achter ACT ismindfulness + waarden + actie= psychologische flexibiliteit.
Wanneer we een duidelijk beeld hebben van onze waarden, kunnen we mindfulness gebruiken om te zorgen dat we ons gedrag baseren op die waarden door actie te ondernemen. Het uiteindelijke resultaat, psychologische flexibiliteit, is de mogelijkheid om je aan te passen aan de omstandigheden op een manier die in overeenstemming is met je waarden.
De ACT is een lastige en enigszins academische theorie. De psycholoog die hier mee werkt, zal er een hele kluif aan hebben om de theorie te vertalen naar de praktijk van de cliënt. Harris schrijft er echter op een verassend eenvoudige manier over. Wat vooral opvalt, is dat hij veel praktische oefeningen geeft om de ideeën te vertalen naar de praktijk. Zeker bij complexe onderdelen, zoals het ontdekken van je persoonlijke waarden, is dat een hele prestatie. De ACT is een belangrijke nieuwe therapievorm en het boek van Harris is bij uitstek geschikt om het onder de aandacht van een groot publiek te brengen.
Deze bespreking verscheen eerder op Managementboek
Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
