Wat is mindfulnessmeditatie?
Meditatie doet veel mensen denken aan zweverig gedoe voor het slag volk dat veganistisch eet en altijd op sandalen loopt. Anderen zien meditatie als onderdeel van een geloof en wantrouwen het daarom. Ik kan me dat goed voorstellen, want zo dacht ik er kortgeleden ook over. Toen ik me verdiepte in de materie, ontdekte ik echter dat mindfulness een hele concrete manier is om met je aandacht en met je gedachten om te gaan. Daarnaast ontdekte ik dat er overtuigend wetenschappelijk bewijs is dat meditatie werkt. In dit artikel zal ik uitleggen wat meditatie inhoudt , hoe het werkt en voor welke problemen het aangewend kan worden.
Mindfulness is geïnspireerd op het Boeddhisme. Het Boeddhisme is geen traditionele godsdienst met goden, verboden en geboden. Het kent echter wel enige mystieke overtuigingen over hoe de wereld in elkaar zit en wat de plaats van de mens daarin is. Wie wil gaan mediteren, hoeft deze overtuigingen echter niet per se aan te hangen. Er wordt met mindfulnessmeditatie ook niet gepoogd om verlichting te bereiken. Nogmaals, het gaat bij meditatie om praktische, concrete doelen.
Bewust worden
Wat proberen we dan te bereiken door meditatie? Allereerst is meditatie een manier om ons bewust te worden van het feit dat we constant oordelen. Wie gaat mediteren, ontdekt al direct dat er in zijn hoofd een onstopbare stroom van gedachten rond gaat. Meditatie helpt ons om deze gedachtenstroom te ontdekken en om er bepaalde regelmatigheden in te ontdekken. Als je op die manier meer bewust van je gedachten bent geworden, kun je er ook makkelijker op inspelen. Je schiet dan niet meer meteen automatisch in allerlei patronen.
Niet oordelen
Wie zijn gedachten gaat bekijken, ziet ook dat deze in veel gevallen negatief zijn. We geven constant af op onszelf en op anderen. Vooral dat oordeel over onszelf komt in meditatie vaak heel concreet aan de orde. Vaak balen beoefenaars ervan dat ze zich niet volledig hebben kunnen concentreren en dat ze niet “geslaagd” zijn in de meditatie. Het is de kunst om dit soort gedachten te zien als gedachten en niet als “dingen” die een invloed hebben op ons leven.
“Zodra ik mijn ogen dichtdoe, begin ik te malen over mijn ex. Hij heeft me op een hele vervelende manier verlaten en ik voel me er ontzettend klote over. Ik vind mezelf vooral een sukkel en denk steeds dat er nu niemand meer op me zit te wachten en dat ik mislukt ben. Natuurlijk weet ik wel dat dit best meevalt, maar die gedachten krijg ik maar niet uit mijn hoofd. Tijdens meditatie leer ik dat dit maar gedachten zijn… Als ik ze een tijdje aandachtig bekijk, maken ze langzaam plaats voor andere gedachten of voor een beleving in het hier en nu. Al die gedachten waar ik zo zwaar aan tilde, blijken tijdelijk en gaan vaak vanzelf weer weg. Zonder dat ik mezelf er tegen hoef te verzetten. Het is nog steeds een vervelende periode in mijn leven, maar het drukt wel minder zwaar op me.”
-Deelnemer aan een mindfulness training
Leven in het hier en nu
Veel psychologische behandelingen zijn er op gericht om een probleem op te lossen. We voelen ons onprettig in een situatie en we gaan meteen bezig met het oplossen daarvan. In veel situaties is dit een verstandige reactie. Niet alle problemen kunnen we echter oplossen. Vaak is dit omdat we onvoldoende invloed hebben op het probleem. Daarnaast heeft het oplossen van problemen niet altijd het gewenste effect. Wanneer we ons minderwaardig voelen, zullen we dit bijvoorbeeld proberen op te lossen door nieuwe kleren te kopen. Dit helpt wel voor een tijdje, maar niet constant. Door te mediteren zien we dat we geen nieuwe kleren nodig hebben om ons waardiger te voelen. Wanneer we leven in het hier en nu is daarbij geen plaats voor statusgevoeligheid en minderwaardige gevoelens.
Praktisch gezien betekent dit alles dat we door meditatie beter om kunnen gaan met stress en met negatieve emoties. Wie regelmatig mediteert, voelt zich meer ontspannen en kan beter omgaan met de constante stroom aan negatieve oordelen in ons hoofd. Voor mensen met angsstoornissen en depressies wordt mindfulness al succesvol ingezet. Je kunt mindfulness echter ook gebruiken voor je persoonlijke ontwikkeling. In het Boeddhisme is meditatie tenslotte ook een manier van leven en niet een manier om met psychische problemen om te gaan. Hoewel wij Westerse mensen waarschijnlijk niet geheel Boeddhistisch willen worden, kan het natuurlijk geen kwaad om de goede punten uit die filosofie mee te nemen.
Nu duidelijk is wat meditatie inhoudt, zal ik in de volgende artikelen aandacht besteden aan twee oefeningen. Allereerst een oefening om te leven in het hier en nu en daarna een oefening om bewust te worden en niet te oordelen.
Brouteers zijn professionals met een rebels randje en altijd op zoek naar goud. Lees verder als jij meer weten over wie we zijn of hoe we werken. Heb je vragen? Neem dan contact met ons op!
